ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ବିକଳ ଚିତ୍ର
ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡି, (ତାରିଣୀ ପ୍ରସାଦ ପଣ୍ଡା ) : ଆଦିବାସୀ ବହୁଳ ଗଜପତି ଜିଲ୍ଲାର ଦୁର୍ଗମ ଅଞ୍ଚଳରେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ବିକଳ ଚିତ୍ର ଦେଖା ଦେଇଛି. ବିଦ୍ୟାଳୟ ରହିଛି ହେଲେ ଆବଶକ୍ୟୟ ଶ୍ରେଣୀ ଗୃହ ନାହିଁ. ତେଣୁ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ବାରଣ୍ଡାରେ ଭାଙ୍ଗ ଦଦରା କୁଡ଼ିଆରେ ପାଠ ପଢା ଯାଉଛି. ଏଭଳି ଘଟଣା ଗଜପତି ଜିଲ୍ଲାର ରାୟଗଡ ବ୍ଲକର ତାଲାସାହି ଗ୍ରାମର ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଦେଖା ଦେଇଛି. ସଭିଏଁ ପଢ଼ନ୍ତୁ ସଭିଏଁ ବଢ଼ନ୍ତୁ। କୋମଳମତି ପିଲାମାନେ ଏକ ସୁସ୍ଥ ବାତାବରଣ ଓ ନିରାପଦ ଶ୍ରେଣୀ ଗୃହରେ ବସି ପାଠ ପଢ଼ି ନିଜ ବିଦ୍ୟା ଅର୍ଜନ କରନ୍ତୁ। ସେମାନେ ସ୍ମାର୍ଟ ଶ୍ରେଣୀରେ ବସିପାଠ ପଢ଼ି ସ୍ମାର୍ଟ ହୁଅନ୍ତୁ ବୋଲି ‘୫-ଟି’ ଜରିଆରେ ଅନେକ ଶିକ୍ଷା ଅନୁଷ୍ଠାନର ଚିତ୍ର ବଦଳାଇ ସରକାର କୋଟି କୋଟି ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରୁଛନ୍ତି | ହେଲେ କିଛି ବିଦ୍ୟାଳୟ ଏବେ ବି ଅବହେଳିତ ହୋଇ ରହିଛି। ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଶ୍ରେଣୀ ଗୃହ ଅଭାବ ଯୋଗୁଁ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ବସିବାକୁ ଜାଗା ନାହିଁ । କିଏ କୋଠାରୀରେ ବସୁଛନ୍ତି ତ ଆଉ କିଏ ପିଣ୍ଡାରେ | ସେହିପରି କିଏ ଭଙ୍ଗା କୁଡ଼ିଆରେ ବସି ପଢୁଛନ୍ତି ପାଠ। ବର୍ଷା ହେଲେ ପାଠ ପଢ଼ା ବନ୍ଦ । ଆଦିବାସୀ ଅଧ୍ୟଷିତ ଅଞ୍ଚଳରେ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରତି ପିଲା ମାନଙ୍କ ଆଗ୍ରହ ସୃଷ୍ଟି କରାଯାଉଛି। କିପରି ଅଧୂକରୁ ଅଧିକ ପିଲା ଶିକ୍ଷିତ ହୋଇପାରିବେଏନେଇ ପ୍ରଶାସନିକ ସ୍ତରରେ ସଚେତନତା କରାଯାଉଛି। ଏପଟେ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଏଭଳି ବିକଳ ଚିତ୍ର ଗଜପତି ଜିଲ୍ଲା ରାୟଗଡ଼ ବ୍ଲକ ଲୋବା ପଞ୍ଚାଯତ ତାଲାସାହି ସରକାରୀ ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି। ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଦେଖିଲେ ତାହା ପୁରାତନ କାଳର ମୁନି ଋଷିଙ୍କ ଆଶ୍ରମକୁ ଶିକ୍ଷା ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ପିଲାମାନେ ଆସିଥିବା ଭଳି ଅନୁମାନ ହେଉଛି I ଶ୍ରେଣୀ ଗୃହ ନ ଥିବାରୁ ପିଲାମାନେ ଗାଁ ଲୋକଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ନିର୍ମିତ ଝାଟିମାଟି ଘରେ ବସି ପାଠ ପଢୁଛନ୍ତି। ପ୍ରକାଶ ଯେ, ୧୯୫୯ ମସିହାରେ ତାଲାସାହି ଗ୍ରାମରେ ଏହି ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟ ସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିଲା। ଭ୍ରମରସିଂ, ତମରେଙ୍ଗ, ମାଧେପୁର ଏବଂ ତାଲାସାହି ଆଦି ଗ୍ରାମର ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ଉକ୍ତ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ପାଠ ପଢୁଛନ୍ତି। ପ୍ରଥମରୁ ପଞ୍ଚମ ଶ୍ରେଣୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରାୟ ୫୮ ଜଣ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଅଧ୍ୟୟନ କରୁଥିବା ବେଳେ ୮ ଜଣ ଶିକ୍ଷକ, ଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀ ପାଠ ପଢ଼ାଇବାକୁ ନିୟୋଜିତ ହୋଇଛନ୍ତି। ତେବେ ପିଲାମାନେ ବସି ପାଠ ପଡ଼ିବାକୁ ଗୋଟିଏ ମାତ୍ର ଶ୍ରେଣୀ ଗୃହ ରହିଛି। ଆବଶ୍ୟକ ଶ୍ରେଣୀଗୃହ ନ ଥିବାରୁ ପାଠପଢ଼ାରେ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି ହେଉଛି । ଦୀର୍ଘ ବର୍ଷ ହେବ ଏପରି ସମସ୍ୟା ଭୋଗୁଛନ୍ତି ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ। ଯାହାକୁ ନେଇ ଅଞ୍ଚଳବାସୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ତୀବ୍ର ଅସନ୍ତୋଷ ପ୍ରକାଶ ପାଉଛି। ପାଞ୍ଚଟି ଶ୍ରେଣୀକୁ ଗୋଟିଏ କୋଠରୀ ଥିବାବେଳେ ପାଠପଢ଼ା ପାଇଁ ଶିକ୍ଷକ ସ୍କୁଲ ପିଣ୍ଡା ଓ ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କ ଦ୍ବାରା ନିର୍ମିତ ଝାଟିମାଟି ନଡ଼ାରେ ନିର୍ମିତ କୁଡ଼ିଆକୁ ଶ୍ରେଣୀ ଗୃହ ଭାବେବ୍ୟବହାର କରି ଆସୁଛନ୍ତି । ଅତିରିକ୍ତ ଶ୍ରେଣୀଗୃହ ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ବହୁ ବାର କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କୁ ଅବଗତ କରାଯାଇଥିଲେ ହେଁ କେହି ଶୁଣୁନାହାନ୍ତି ବୋଲି ଗ୍ରାମବାସୀ ଅଭିଯୋଗକରିଛନ୍ତି। ବାରମ୍ବାର ଅଭିଯୋଗ ପରେକୌଣସି ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରା ନ ଯିବାରୁ ଗ୍ରାମବାସୀ ବାଧ୍ୟ ହୋଇ ନିଜେ ଶ୍ରମଦାନ କରି ଏକ ଚାଳ ଛପର କୁଡିଆ ଘର ନିର୍ମାଣ କରିଥିବା କହିଛନ୍ତି। ଏଥିସହ ବିଦ୍ୟାଳୟର ସୁରକ୍ଷା ପାଚୋରୀ ନାହିଁ, ଶୌଚାଳୟ ମଧ୍ୟ ଭାଙ୍ଗି ରୁଜି ଯାଇଥିବାରୁ ବିପଦ ସଂକୁଳ ଅବସ୍ଥାରେ ରହିଛି। ତୁରନ୍ତ ଉକ୍ତ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଲାଗି ରହିଥିବା ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ କରିବା ପାଇଁ ପଦ୍ମଚରଣ ଭୂୟାଁ, ଲୋଚନ ମଣ୍ଡଳ, ବାଲାଜୀ ଗମାଙ୍ଗ, ମଞ୍ଜୁଳା ମଣ୍ଡଳ, ମମତା ଭୂୟାଁଙ୍କ ସମେତ ଗ୍ରାମବାସୀ ଦାବି କରିଛନ୍ତି। ଏ ସଂକ୍ରାନ୍ତରେ ବ୍ଲକ ଅଧ୍ୟକ୍ଷା ପୂର୍ଣ୍ଣବାସୀ ନାୟକଙ୍କ ସହ ଯୋଗାଯୋଗ କରାଯିବାରୁ ଉକ୍ତ ସମସ୍ୟା ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତାଙ୍କ ନଜରକୁ ଆସିନାହିଁ। ଅତି ଶୀଘ୍ର ସେଠାରେ ଆଉ ଏକ ଶ୍ରେଣୀ ଗୃହ ନିର୍ମାଣ କରାଯିବ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ସମସ୍ୟା ସମାଧାନ ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କରାଯିବ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି। ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡି, (ତାରିଣୀ ପ୍ରସାଦ ପଣ୍ଡା ) : ଆଦିବାସୀ ବହୁଳ ଗଜପତି ଜିଲ୍ଲାର ଦୁର୍ଗମ ଅଞ୍ଚଳରେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ବିକଳ ଚିତ୍ର ଦେଖା ଦେଇଛି. ବିଦ୍ୟାଳୟ ରହିଛି ହେଲେ ଆବଶକ୍ୟୟ ଶ୍ରେଣୀ ଗୃହ ନାହିଁ. ତେଣୁ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ବାରଣ୍ଡାରେ ଭାଙ୍ଗ ଦଦରା କୁଡ଼ିଆରେ ପାଠ ପଢା ଯାଉଛି. ଏଭଳି ଘଟଣା ଗଜପତି ଜିଲ୍ଲାର ରାୟଗଡ ବ୍ଲକର ତାଲାସାହି ଗ୍ରାମର ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଦେଖା ଦେଇଛି. ସଭିଏଁ ପଢ଼ନ୍ତୁ ସଭିଏଁ ବଢ଼ନ୍ତୁ। କୋମଳମତି ପିଲାମାନେ ଏକ ସୁସ୍ଥ ବାତାବରଣ ଓ ନିରାପଦ ଶ୍ରେଣୀ ଗୃହରେ ବସି ପାଠ ପଢ଼ି ନିଜ ବିଦ୍ୟା ଅର୍ଜନ କରନ୍ତୁ। ସେମାନେ ସ୍ମାର୍ଟ ଶ୍ରେଣୀରେ ବସିପାଠ ପଢ଼ି ସ୍ମାର୍ଟ ହୁଅନ୍ତୁ ବୋଲି ‘୫-ଟି’ ଜରିଆରେ ଅନେକ ଶିକ୍ଷା ଅନୁଷ୍ଠାନର ଚିତ୍ର ବଦଳାଇ ସରକାର କୋଟି କୋଟି ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରୁଛନ୍ତି | ହେଲେ କିଛି ବିଦ୍ୟାଳୟ ଏବେ ବି ଅବହେଳିତ ହୋଇ ରହିଛି। ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଶ୍ରେଣୀ ଗୃହ ଅଭାବ ଯୋଗୁଁ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ବସିବାକୁ ଜାଗା ନାହିଁ । କିଏ କୋଠାରୀରେ ବସୁଛନ୍ତି ତ ଆଉ କିଏ ପିଣ୍ଡାରେ | ସେହିପରି କିଏ ଭଙ୍ଗା କୁଡ଼ିଆରେ ବସି ପଢୁଛନ୍ତି ପାଠ। ବର୍ଷା ହେଲେ ପାଠ ପଢ଼ା ବନ୍ଦ । ଆଦିବାସୀ ଅଧ୍ୟଷିତ ଅଞ୍ଚଳରେ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରତି ପିଲା ମାନଙ୍କ ଆଗ୍ରହ ସୃଷ୍ଟି କରାଯାଉଛି। କିପରି ଅଧୂକରୁ ଅଧିକ ପିଲା ଶିକ୍ଷିତ ହୋଇପାରିବେଏନେଇ ପ୍ରଶାସନିକ ସ୍ତରରେ ସଚେତନତା କରାଯାଉଛି। ଏପଟେ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଏଭଳି ବିକଳ ଚିତ୍ର ଗଜପତି ଜିଲ୍ଲା ରାୟଗଡ଼ ବ୍ଲକ ଲୋବା ପଞ୍ଚାଯତ ତାଲାସାହି ସରକାରୀ ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି। ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଦେଖିଲେ ତାହା ପୁରାତନ କାଳର ମୁନି ଋଷିଙ୍କ ଆଶ୍ରମକୁ ଶିକ୍ଷା ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ପିଲାମାନେ ଆସିଥିବା ଭଳି ଅନୁମାନ ହେଉଛି I ଶ୍ରେଣୀ ଗୃହ ନ ଥିବାରୁ ପିଲାମାନେ ଗାଁ ଲୋକଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ନିର୍ମିତ ଝାଟିମାଟି ଘରେ ବସି ପାଠ ପଢୁଛନ୍ତି। ପ୍ରକାଶ ଯେ, ୧୯୫୯ ମସିହାରେ ତାଲାସାହି ଗ୍ରାମରେ ଏହି ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟ ସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିଲା। ଭ୍ରମରସିଂ, ତମରେଙ୍ଗ, ମାଧେପୁର ଏବଂ ତାଲାସାହି ଆଦି ଗ୍ରାମର ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ଉକ୍ତ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ପାଠ ପଢୁଛନ୍ତି। ପ୍ରଥମରୁ ପଞ୍ଚମ ଶ୍ରେଣୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରାୟ ୫୮ ଜଣ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଅଧ୍ୟୟନ କରୁଥିବା ବେଳେ ୮ ଜଣ ଶିକ୍ଷକ, ଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀ ପାଠ ପଢ଼ାଇବାକୁ ନିୟୋଜିତ ହୋଇଛନ୍ତି। ତେବେ ପିଲାମାନେ ବସି ପାଠ ପଡ଼ିବାକୁ ଗୋଟିଏ ମାତ୍ର ଶ୍ରେଣୀ ଗୃହ ରହିଛି। ଆବଶ୍ୟକ ଶ୍ରେଣୀଗୃହ ନ ଥିବାରୁ ପାଠପଢ଼ାରେ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି ହେଉଛି । ଦୀର୍ଘ ବର୍ଷ ହେବ ଏପରି ସମସ୍ୟା ଭୋଗୁଛନ୍ତି ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ। ଯାହାକୁ ନେଇ ଅଞ୍ଚଳବାସୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ତୀବ୍ର ଅସନ୍ତୋଷ ପ୍ରକାଶ ପାଉଛି। ପାଞ୍ଚଟି ଶ୍ରେଣୀକୁ ଗୋଟିଏ କୋଠରୀ ଥିବାବେଳେ ପାଠପଢ଼ା ପାଇଁ ଶିକ୍ଷକ ସ୍କୁଲ ପିଣ୍ଡା ଓ ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କ ଦ୍ବାରା ନିର୍ମିତ ଝାଟିମାଟି ନଡ଼ାରେ ନିର୍ମିତ କୁଡ଼ିଆକୁ ଶ୍ରେଣୀ ଗୃହ ଭାବେବ୍ୟବହାର କରି ଆସୁଛନ୍ତି । ଅତିରିକ୍ତ ଶ୍ରେଣୀଗୃହ ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ବହୁ ବାର କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କୁ ଅବଗତ କରାଯାଇଥିଲେ ହେଁ କେହି ଶୁଣୁନାହାନ୍ତି ବୋଲି ଗ୍ରାମବାସୀ ଅଭିଯୋଗକରିଛନ୍ତି। ବାରମ୍ବାର ଅଭିଯୋଗ ପରେକୌଣସି ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରା ନ ଯିବାରୁ ଗ୍ରାମବାସୀ ବାଧ୍ୟ ହୋଇ ନିଜେ ଶ୍ରମଦାନ କରି ଏକ ଚାଳ ଛପର କୁଡିଆ ଘର ନିର୍ମାଣ କରିଥିବା କହିଛନ୍ତି। ଏଥିସହ ବିଦ୍ୟାଳୟର ସୁରକ୍ଷା ପାଚୋରୀ ନାହିଁ, ଶୌଚାଳୟ ମଧ୍ୟ ଭାଙ୍ଗି ରୁଜି ଯାଇଥିବାରୁ ବିପଦ ସଂକୁଳ ଅବସ୍ଥାରେ ରହିଛି। ତୁରନ୍ତ ଉକ୍ତ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଲାଗି ରହିଥିବା ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ କରିବା ପାଇଁ ପଦ୍ମଚରଣ ଭୂୟାଁ, ଲୋଚନ ମଣ୍ଡଳ, ବାଲାଜୀ ଗମାଙ୍ଗ, ମଞ୍ଜୁଳା ମଣ୍ଡଳ, ମମତା ଭୂୟାଁଙ୍କ ସମେତ ଗ୍ରାମବାସୀ ଦାବି କରିଛନ୍ତି। ଏ ସଂକ୍ରାନ୍ତରେ ବ୍ଲକ ଅଧ୍ୟକ୍ଷା ପୂର୍ଣ୍ଣବାସୀ ନାୟକଙ୍କ ସହ ଯୋଗାଯୋଗ କରାଯିବାରୁ ଉକ୍ତ ସମସ୍ୟା ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତାଙ୍କ ନଜରକୁ ଆସିନାହିଁ। ଅତି ଶୀଘ୍ର ସେଠାରେ ଆଉ ଏକ ଶ୍ରେଣୀ ଗୃହ ନିର୍ମାଣ କରାଯିବ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ସମସ୍ୟା ସମାଧାନ ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କରାଯିବ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି।
