ସରକାର ଓ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟି ଆଢ଼ୁଆଳରେ ପ୍ରାଚୀ ଉପତ୍ୟକା ର ପୁରାତନ ଐତିହ୍ୟ

ନିମାପଡ଼ା ,(ସନ୍ତୋଷ ଦାଶ):ପ୍ରତିବର୍ଷ ଏପ୍ରିଲ ୧୮ ତାରିଖ ରେ ପାଳିତ ହୋଇଥାଏ ବିଶ୍ୱ ଐତିହ୍ୟ ଦିବସ। ଆଜି ବି ରାଜ୍ୟ ର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନ ରେ ଏହି ଦିବସ ଧୁମଧାମ ରେ ପାଳିତ ହୋଇଛି। ତେବେ ପୁଣ୍ୟତୋୟା ପ୍ରାଚୀନଦୀ ର ଉପତ୍ୟକା ରେ ରହିଥିବା ଶହ ଶହ ଐତିହ୍ୟ ଆଜି ସରକାର ଓ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟି ଆଢ଼ୁଆଳରେ ରହି ଅବହେଳିତ ଅବସ୍ଥାରେ ଅଛି। ଯାହାକୁ ଦେଖିଲେ ବିଶ୍ଵ ଐତିହ୍ୟ ଦିବସ ପାଳନ ଯେ ଏକ ପ୍ରଚାର ସର୍ବସ୍ୱ କାର୍ଯ୍ୟ ଏହା ନିଶ୍ଚିତ ହୋଇ ଯାଇଛି। ଗବେଷକ ଡଃ.ରାଧାଚରଣ ପଣ୍ଡା ଙ୍କ ପ୍ରାଚୀ ନଦୀର ଐତିହାସିକ ବିଭବ ପୁସ୍ତକ ରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି ଯେ,ପ୍ରାଚୀନଦୀ ଅତୀତ ରେ ମହାନଦୀ ର ମୁଖ୍ୟ ଶାଖାନଦୀ ଥିଲା। ସେ ସମୟ ରେ କାଠଯୋଡ଼ି, ଦେବୀ,କୁଶଭଦ୍ରା ନଦୀ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଛୋଟ ନଦୀ ଥିଲା। ପ୍ରାୟ ୧୭ଶ ଶତାବ୍ଦୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରାଚୀ ନଦୀ ସୁନାବ୍ୟା ଥିଲା। ଏହି କାରଣରୁ ଅଭିଭକ୍ତ କଟକ, ପୁରୀ ଓ ଖୋର୍ଦ୍ଧା ଜିଲ୍ଲା ର ଜନସାଧାରଣ ମାନଙ୍କ ଗମନାଗମନ ର ମୁଖ୍ୟପଥ ପ୍ରାଚୀ ନଦୀ ଥିଲା। ସେଥିପାଇଁ ନଦୀ ର ଉଭୟ ପାଶ୍ଵ ରେ ଜନବସତି ସହିତ ବିଭିନ୍ନ ମଠ, ମନ୍ଦିର, ଆଶ୍ରମ, ବୌଦ୍ଧ ବିହାର ମାନ ଗଢି ଉଠିଥିଲା। ସେ ସମୟ ରେ ଉତ୍କଳୀୟ ଶିଳ୍ପୀ ମାନେ କମନୀୟ, ସୂକ୍ଷ୍ମକାରୁକାର୍ଯ୍ୟ ପୁର୍ଣ୍ଣ ମୂର୍ତ୍ତି ଓ ମନ୍ଦିର ଗଢ଼ିବାରେ ଓସ୍ତାଦ ଥିଲେ। ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ ସମୟ ରୁ ସପ୍ତଦଶ ଶତାବ୍ଦୀ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରାଚୀ ଉପତ୍ୟକା ଅଞ୍ଚଳ ରେ ଶହ ଶହ ଐତିହ୍ୟ ନିର୍ମାଣ ହୋଇଥିବା ଐତିହାସିକ ଶ୍ୟାମସୁନ୍ଦର ତ୍ରିପାଠୀ ତାଙ୍କ ଗବେଷଣାତ୍ମକ ଗ୍ରନ୍ଥ ରେ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ପ୍ରାଚୀ ଉପତ୍ୟକା ରେ ଦ୍ୱାଦଶ ଶମ୍ଭୁ, ଦ୍ୱାଦଶ ମାଧବ, ଦ୍ୱାଦଶ ଶକ୍ତିପୀଠ ରହିଥିବାବେଳେ ଏକାଧିକ ସଂଖ୍ୟା ରେ ବୌଦ୍ଧ,ଜୈନ, ବୈଷ୍ଣବ, ଇସଲାମ,ଧର୍ମାବଲମ୍ବୀଙ୍କ ପୀଠ, ବିହାର, ଉପାସନାସ୍ଥଳୀ ଦେଖିବାକୁମିଳେ। ପ୍ରାଚୀନଦୀ ଉପତ୍ୟକାରେ ରେ ରହିଥିବା ପୁରାତନ ଐତିହ୍ୟ ଓ କୀର୍ତ୍ତିରାଜି ଅତୀତ ଓଡ଼ିଶା ର ଜୀବନ୍ତ ଇତିହାସ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ପ୍ରାଚୀ ସୁରକ୍ଷା ସମିତି ର ଆବାହକ ପଣ୍ଡିତ ତ୍ରିଲୋଚନ ମିଶ୍ର। ପୁରୀ, କାକଟପୁର, ଅସ୍ତରଙ୍ଗ,ଚଉରାଶି, ମାଧବ, କୋଣାର୍କ ପ୍ରଭୁତି ସ୍ଥାନ କୁ ଅନେକ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ସ୍ୱ ଇଚ୍ଛା ରେ ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକ ଓ ଗାଇଡ ମାନଙ୍କ ଠାରୁ ଶୁଣି, ଜାଣି ଏହି ଅଞ୍ଚଳ କୁ ବୁଲିବାକୁ ଆସୁଛନ୍ତି। ପ୍ରାଚୀ ଉପତ୍ୟକା ରେ ରହିଥିବା ପୁରାତନ ଐତିହ୍ୟ ଓ କୀର୍ତ୍ତିରାଜି ସମ୍ପର୍କ ରେ ଏକ ସୂଚନା ପତ୍ରିକା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇ ବିଭିନ୍ନ ପର୍ଯ୍ୟଟନ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ରେ ରଖା ଯିବା ସହିତ ସମସ୍ତ ସ୍ଥାନ କୁ ଏକ ବସ ଯୋଗେ ଯାତ୍ରୀ,ପର୍ଯ୍ୟଟକ ମାନଙ୍କୁ ବୁଲାଇନେବା ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଗଲେ ଏହି ଅଞ୍ଚଳ କୁ ବୁଲିବାକୁ ବହୁ ଯାତ୍ରୀ,ପର୍ଯ୍ୟଟକ ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ କରନ୍ତେ। ଏହି ଅଞ୍ଚଳ କୁ ଏକ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ସ୍ଥଳୀ ସର୍କିଟ ଘୋଷଣା କରିବାକୁ ସାଧାରଣରେ ଦାବି ହେଉଛି।